2

quī tēcum cupis esse meōs ubicumque libellōs

et comitēs longae quaeris habēre viae,

hōs eme, quōs artat brevibus membrāna tabellīs:

scrīnia dā magnīs, mē manus ūna capit.

nē tamen ignōrēs ubi sim vēnālis et errēs

urbe vagus tōtā, mē duce certus eris:

lībertum doctī Lūcēnsis quaere Secundum

līmina post Pācis Palladiumque forum.

3

Argīlētānās māvīs habitāre tabernās,

cum tibi, parve liber, scrīnia nostra vacent.

nescīs, heu, nescīs dominae fastīdia Rōmae:

crēde mihī, nimium Mārtia turba sapit.

maiōrēs nusquam rhonchī: iuvenēsque senēsque

et puerī nāsum rhīnocerōtis habent.

audierīs cum grande “sophōs!”, dum bāsia iactās,

ībis ab excussō missus in astra sagō.

sed tū nē totiēns dominī patiāre litūrās

nēve notet lūsūs trīstis harundo tuōs,

aetheriās, lascīve, cupis volitāre per aurās:

ī, fuge; sed poterās tūtior esse domī.

4

contigeris nostrōs, Caesar, sī forte libellōs,

terrārum dominum pōne supercilium.

cōnsuēvēre iocōs vestrī quoque ferre triumphī,

māteriam dictīs nec pudet esse ducem.

quā Thymelēn spectās dērīsōremque Latīnum,

illā fronte precor carmina nostra legās.

innocuōs cēnsūra potest permittere lūsūs:

lascīva est nōbīs pāgina, vīta proba.

5

dō tibi naumachiam, tū dās epigrammata nōbīs:

vīs, putŏ, cum librō, Mārce, natāre tuō.

6

aetheriās aquilā puerum portante per aurās

illaesum timidīs unguibus haesit onus:

nunc sua Caesareōs exōrat praeda leōnēs

tūtus et ingentī lūdit in ōre lepus.

quae maiōra putās mīrācula? summus utrīsque

auctor adest: haec sunt Caesaris, illa Iovis.

8

quod magnī Thraseae cōnsummātīque Catōnis

dogmata sīc sequeris, salvus ut esse velīs,

pectore nec nūdō strictōs incurris in ēnsīs,

quod fēcisse velim tē, Deciāne, facis.

nōlŏ virum, facilī redimit quī sanguine fāmam,

hunc volŏ, laudārī quī sine morte potest.

9

bellus homō et magnus vīs īdem, Cotta, vidērī:

sed quī bellus homō est, Cotta, pusillus homō est.

11

cum data sint equitī bis quīna nomismata, quārē

bis deciēs sōlus, Sextiliāne, bibis?

iam dēfēcisset portantīs calda ministrōs,

sī nōn pōtārēs, Sextiliāne, merum.

12

ītur ad Herculeī gelidās quā Tīburis arcēs

cānaque sulpureīs Albula fūmat aquīs,

rūra nemusque sacrum dīlēctaque iūgera Mūsīs

signat vīcīnā quārtus ab urbe lapis.

hīc rudis aestīvās praestābat porticus umbrās —

heu quam paene novum porticus ausa nefās!

nam subitō collāpsa ruit, cum mōle sub illā

gestātus biiugīs Rēgulus esset equīs.

nīmīrum timuit nostrās Fortūna querēlās,

quae pār tam magnae nōn erat invidiae.

nunc et damna iuvant; sunt ipsa perīcula tantī:

stantia nōn poterant tēcta probāre deōs.

13

casta suō gladium cum trāderet Arria Paetō,

quem dē vīsceribus strīnxerat ipsa suīs,

“sī qua fidēs, vulnus quod fēcī nōn dolet,” inquit,

“sed tū quod faciēs, hoc mihi, Paete, dolet.”

14

dēliciās, Caesar, lūsūsque iocōsque leōnum

vīdimus; hoc etiam praestat harēna tibi:

cum prēnsus blandō totiēns ā dente redīret

et per aperta vagus curreret ōra lepus.

unde potest avidus captae leŏ parcere praedae?

sed tamen esse tuus dīcitur: ergŏ potest.

15

ō mihi post nūllōs, Iūlī, memorande sodālēs,

sī quid longa fidēs cānaque iūra valent,

bis iam paene tibī cōnsul trīcēnsimus īnstat,

et numerat paucōs vix tua vīta diēs.

nōn bene distuleris, videās quae posse negārī,

et sōlum hoc dūcās, quod fuit, esse tuum.

exspectant cūraeque catēnātīque labōrēs,

gaudia nōn remanent, sed fugitīva volant.

haec utrāque manū complexūque assere tōtō:

saepe fluunt īmō sīc quoque lāpsa sinū.

nōn est, crēde mihī, sapientis dīcere “vīvam”

sēra nimis vīta est crāstina: vīve hodiē.

16

sunt bona, sunt quaedam mediocria, sunt mala plūra

quae legis hīc: aliter nōn fit, Avīte, liber.

18

quid tē, Tucca, iuvat vetulō miscēre Falernō

in Vātīcānīs condita musta cadīs?

quid tantum fēcēre bonī tibi pessima vīna?

aut quid fēcērunt optima vīna malī?

dē nōbīs facile est, scelus est iugulāre Falernum

et dare Campānō toxica saeva merō.

convīvae meruēre tuī fortasse perīre:

amphora nōn meruit tam pretiōsa morī.

19

sī meminī, fuerant tibi quattuor, Aelia, dentēs:

expulit ūna duōs tussis et ūna duōs.

iam sēcūra potes tōtīs tussīre diēbus:

nīl istīc quod agat tertia tussis habet.

20

dīc mihi, quis furor est? turbā spectante vocātā

sōlus bōlētōs, Caeciliāne, vorās.

quid dignum tantō tibi ventre gulāque precābor?

bōlētum quālem Claudius ēdit edās.

21

cum peteret rēgem, dēcepta satellite dextra

ingessit sacrīs sē peritūra focīs.

sed tam saeva pius mīrācula nōn tulit hostis

et raptum flammīs iussit abīre virum:

ūrere quam potuit contemptō Mūcius igne,

hanc spectāre manum Porsena nōn potuit.

maior dēceptae fāma est et glōria dextrae:

sī nōn errāsset, fēcerat illa minus.

22

quid nunc saeva fugis placidī, lepus, ōra leōnis?

frangere tam parvās nōn didicēre ferās.

servantur magnīs istī cervīcibus unguēs

nec gaudet tenuī sanguine tanta sitis.

praeda canum lepus est, vāstōs nōn implet hiātūs:

nōn timeat Dācus Caesaris arma puer.

23

invītās nūllum nisi cum quō, Cotta, lavāris

et dant convīvam balnea sōla tibi.

mīrābar quārē numquam mē, Cotta, vocāssēs:

iam scio mē nūdum displicuisse tibi.

24

aspicis incōmptīs illum, Deciāne, capillīs,

cuius et ipse timēs trīste supercilium,

quī loquitur Curiōs assertōrēsque Camillōs?

nōlītō frontī crēdere: nūpsit herī.

25

ēde tuōs tandem populō, Faustīne, libellōs

et cultum doctō pectore profer opus,

quod nec Cecropiae damnent Pandīonis arcēs

nec sileant nostrī praetereantque senēs.

ante forēs stantem dubitās admittere Fāmam

tēque piget cūrae praemia ferre tuae?

post tē victūrae per tē quoque vīvere chartae

incipiant: cinerī glōria sēra venit.

26

Sextiliāne, bibis quantum subsellia quīnque

sōlus: aquā totiēns ēbrius esse potes;

nec cōnsessōrum vīcīna nomismata tantum,

aera sed ā cuneīs ulteriōra petis.

nōn haec Paelignīs agitur vīndēmia prēlīs

ūva nec in Tuscīs nāscitur ista iugīs,

testa sed antīquī fēlīx siccātur Opīmī,

ēgerit et nigrōs Massica cella cadōs.

ā cōpōne tibi faex Lālētāna petātur,

sī plūs quam deciēs, Sextiliāne, bibis.

28

hesternō fētēre merō quī crēdit Acerram

fallitur: in lūcem semper Acerra bibit.

29

fāma refert nostrōs tē, Fīdentīne, libellōs

nōn aliter populō quam recitāre tuōs.

sī mea vīs dīcī, grātīs tibi carmina mittam:

sī dīcī tua vīs, hoc eme, nē mea sint.

30

chīrūrgus fuerat, nunc est vispillŏ Diaulus:

coepit quō poterat clīnicus esse modō.

31

hōs tibi, Phoebe, vovet tōtōs ā vertice crīnēs

Encolpos, dominī centuriōnis amor,

grāta Pudēns meritī tulerit cum praemia pīlī.

quam prīmum longās, Phoebe, recīde comās,

dum nūllā tenerī sordent lānūgine vultūs

dumque decent fūsae lactea colla iubae;

utque tuīs longum dominusque puerque fruantur

mūneribus, tōnsum fac cito, sērŏ virum.

32

nōn amŏ tē, Sabidī, nec possum dīcere quārē:

hoc tantum possum dīcere, nōn amŏ tē.

33

āmissum nōn flet, cum sōla est, Gellia patrem;

sī quis adest iussae prōsiliunt lacrimae.

nōn lūget quisquis laudārī, Gellia, quaerit:

ille dolet vērē quī sine teste dolet.

34

incustōdītīs et apertīs, Lesbia, semper

līminibus peccās nec tua fūrta tegis,

et plūs spectātor quam tē dēlectat adulter

nec sunt grāta tibi gaudia sīqua latent.

at meretrīx abigit testem vēlōque serāque,

rāraque Submemmī fornice rīma patet.

ā Chionē saltem vel ab Īade disce pudōrem:

abscondunt spurcās et monumenta lupās.

numquid dūra tibi nimium cēnsūra vidētur?

dēprēndī vetŏ tē, Lesbia, nōn futuī.

36

sī, Lūcāne, tibī vel sī tibi, Tulle, darentur

quālia Lēdaeī fāta Lacōnes habent,

nōbilis haec esset pietātis rixa duōbus,

quod prō frātre morī vellet uterque prior,

dīceret īnfernās et quī prior īsset ad umbrās:

“vīve tuō, frāter, tempore, vīve meō.”

37

ventris onus miserō, nec tē pudet, excipis aurō,

Basse, bibis vitrō: cārius ergŏ cacās.

38

quem recitās meus est, ō Fīdentīne, libellus:

sed male cum recitās, incipit esse tuus.

39

sī quis erit rārōs inter numerandus amīcōs,

quālēs prīsca fidēs fāmaque nōvit anus,

sī quis Cecropiae madidus Latiaeque Minervae

artibus et vērā simplicitāte bonus,

sī quis erit rēctī custōs, mīrātor honestī

et nihil arcānō quī roget ōre deōs,

sī quis erit magnae subnīxus rōbore mentis:

dispeream sī nōn hic Deciānus erit.

40

quī dūcis vultūs et nōn legis ista libenter,

omnibus invideās, līvide, nēmŏ tibi.

42

coniugis audīsset fātum cum Porcia Brūtī

et subtracta sibī quaereret arma dolor,

“nōndum scītis” ait “mortem nōn posse negārī?

crēdideram fātīs hoc docuisse patrem.”

dīxit et ārdentīs avidō bibit ōre favillās.

ī nunc et ferrum, turba molesta, negā.

43

bis tibi trīcēnī fuimus, Mancīne, vocātī

et positum est nōbīs nīl here praeter aprum;

nōn quae dē tardīs servantur vītibus ūvae,

dulcibus aut certant quae melimēla favīs;

nōn pira quae longā pendent religāta genestā

aut imitāta brevīs Pūnica grāna rosās;

rūstica lactantīs nec mīsit Sassina mētās

nec dē Pīcēnīs vēnit olīva cadīs:

nūdus aper, sed et hic minimus quālisque necārī

ā nōn armātō pūmiliōne potest.

et nihil inde datum est; tantum spectāvimus omnēs.

pōnere aprum nōbīs sīc et harēna solet.

pōnātur tibi nūllus aper post tālia facta,

sed tū pōnāris cui Charidēmus aprō.

44

lascīvōs leporum cursūs lūsūsque leōnum

quod maior nōbīs charta minorque gerit

et bis idem facimus, nimium sī, Stella, vidētur

hoc tibi, bis leporem tū quoque pōne mihi.

45

ēdita nē brevibus pereat mihi cūra libellīs,

dīcātur potius τὸν δ᾽ ἀπαμειβόμενος.

46

cum dīcis “properō, fac sī facis,” Hēdyli, languet

prōtinus et cessat dēbilitāta Venus.

exspectāre iubē: vēlōcius ībŏ retentus.

Hēdyli, sī properās, dīc mihi nē properem.

47

nūper erat medicus, nunc est vispillŏ Diaulus:

quod vispillŏ facit, fēcerat et medicus.

48

rictibus hīs taurōs nōn ēripuēre magistrī,

per quōs praeda fugāx itque reditque lepus;

quodque magis mīrum, vēlōcior exit ab hoste

nec nihil ā tantā nōbilitāte refert.

tūtior in sōlā nōn est cum currit harēnā,

nec caveae tantā conditur ille fidē.

sī vītāre canum morsūs, lepus improbe, quaeris,

ad quae cōnfugiās ōra leōnis habēs.

49

vir Celtibērīs nōn tacende gentibus

nostraeque laus Hispāniae,

vidēbis altam, Liciniāne, Bilbilin,

equīs et armīs nōbilem,

senemque Caium nivibus, et frāctīs sacrum

Vadāverōnem montibus,

et dēlicātī dulce Bōterdī nemus,

Pōmōna quod fēlīx amat.

tepidī natābis lēne Congedī vadum

mollēsque Nymphārum lacūs,

quibus remissum corpus astringēs brevī

Salōne, quī ferrum gelat.

praestābit illīc ipsa fīgendās prope

Voberca prandentī ferās;

aestūs serēnōs aureō frangēs Tagō

obscūrus umbrīs arborum;

avidam rigēns Dercenna plācābit sitim

et Nūtha quae vincit nivēs.

at cum December cānus et brūma impotēns

aquilōne raucō mūgiet,

aprīca repetēs Tarracōnis lītora

tuamque Lāletāniam.

ibi illigātās mollibus dammās plagīs

mactābis et vernās aprōs

leporemque fortī callidum rumpēs equō,

cervōs relinquēs vīlicō.

vīcīna in ipsum silva dēscendet focum

īnfante cīnctum sordidō;

vocābitur vēnātor et veniet tibi

convīva clāmātus prope;

lūnāta nusquam pellis et nusquam toga

olidaeque vestēs mūrice;

procul horridus Liburnus et querulus cliēns,

imperia viduārum procul;

nōn rumpet altum pallidus somnum reus,

sed māne tōtum dormiēs.

mereātur alius grande et īnsānum “sophōs!”:

miserēre tū fēlīcium

vērōque fruere nōn superbus gaudiō,

dum Sūra laudātur tuus.

nōn impudenter vīta quod reliquum est petit,

cum fāma quod satis est habet.

50

sī tibi Mistyllos cocus, Aemiliāne, vocātur,

dīcātur quārē nōn Taratalla mihi?

51

nōn facit ad saevōs cervīx nisi prīma leōnēs:

quid fugis hōs dentēs, ambitiōse lepus?

scīlicet ā magnīs ad tē dēscendere taurīs

et quae nōn cernunt frangere colla velint.

dēspēranda tibi est ingentis glōria fātī:

nōn potes hōc tenuis praeda sub hoste morī.

55

vōta tuī breviter sī vīs cognōscere Mārcī,

clārum mīlitiae, Fronto, togaeque decus,

hoc petit, esse suī nec magnī rūris arātor,

sordidaque in parvīs ōtia rēbus amat.

quisquam picta colit Spartānī frīgora saxī

et mātūtīnum portat ineptus “avē,”

cui licet exuviīs nemoris rūrisque beātō

ante focum plēnās explicuisse plagās

et piscem tremulā salientem dūcere saetā

flāvaque dē rubrō prōmere mella cadō?

pinguis inaequālēs onerat cui vīlica mēnsās

et sua nōn ēmptus praeparat ōva cinis?

nōn amet hanc vītam quisquis mē nōn amat, optō,

vīvat et urbānīs albus in officiīs.

56

continuīs vexāta madet vīndēmia nimbīs:

nōn potes, ut cupiās, vēndere, cōpŏ, merum.

57

quālem, Flacce, velim quaeris nōlimque puellam?

nōlŏ nimis facilem difficilemque nimis.

illud quod medium est atque inter utrumque probāmus:

nec volŏ quod cruciat nec volŏ quod satiat.

58

mīlia prō puerō centum mē mango poposcit:

rīsī ego, sed Phoebus prōtinus illa dedit.

hoc dolet et queritur dē mē mea mentula sēcum

laudāturque meam Phoebus in invidiam.

sed sēstertiolum dōnāvit mentula Phoebō

bis deciēs: hoc dā tū mihi, plūris emam.

59

dat Baiāna mihī quadrantēs sportula centum:

inter dēliciās quid facit ista famēs?

redde Lupī nōbīs tenebrōsaque balnea Gryllī:

tam male cum cēnem, cūr bene, Flacce, laver?

60

intrēs ampla licet torvī, lepus, ōra leōnis,

esse tamen vacuō sē leŏ dente putat.

quod ruet in tergum vel quōs prōcumbet in armōs,

alta iuvencōrum vulnera fīget ubi?

quid frūstrā nemorum dominum rēgemque fatīgās?

nōn nisi dēlēctā pāscitur ille ferā.

61

Vērōna doctī syllabās amat vātis,

Marōne fēlīx Mantua est,

cēnsētur Aponī Līviō suō tellūs

Stellāque nec Flaccō minus,

Apollodōrō plaudit imbrifer Nīlus,

Nāsōne Paelignī sonant,

duōsque Senecās ūnicumque Lūcānum

fācunda loquitur Corduba,

gaudent iocōsae Cāniō suō Gādēs,

ēmerita Deciānō meō:

tē, Liciniāne, glōriābitur nostra

nec mē tacēbit Bilbilis.

62

casta nec antīquīs cēdēns Laevīna Sabīnīs

et quamvīs tetricō trīstior ipsa virō

dum modo Lucrīnō, modo sē dēmittit Avernō,

et dum Baiānīs saepe fovētur aquīs,

incidit in flammās, iuvenemque secūta relictō

coniuge Pēnelopē vēnit, abît Helenē.

63

ut recitem tibi nostra rogās epigrammata. nōlō:

nōn audīre, Celer, sed recitāre cupis.

65

cum dīxī “fīcūs,” rīdēs quasi barbara verba

et dīcī “fīcōs,” Caeciliāne, iubēs.

dīcēmus fīcūs quās scīmus in arbore nāscī,

dīcēmus fīcōs, Caeciliāne, tuōs.

67

“līber homō es nimium” dīcis mihi, Cēryle, semper.

in tē quī dīcit, Cēryle, līber homō est.

68

quicquid agit Rūfus, nihil est nisi Naevia Rūfō.

sī gaudet, sī flet, sī tacet, hanc loquitur.

cēnat, prōpīnat, poscit, negat, annuit: ūna est

Naevia; sī nōn sit Naevia, mūtus erit.

scrīberet hesternā patrī cum lūce salūtem,

“Naevia lūx,” inquit, “Naevia lūmen, avē.”

haec legit et rīdet dēmissō Naevia vultū.

Naevia nōn ūna est: quid, vir inepte, furis?

70

vāde salūtātum prō mē, liber: īre iubēris

ad Proculī nitidōs, officiōse, larēs.

quaeris iter? dīcam. vīcīnum Castora cānae

trānsībis Vestae virgineamque domum;

inde sacrō veneranda petēs Pālātia clīvō,

plūrima quā summī fulget imāgŏ ducis,

nec tē dētineat mīrī radiāta colossī

quae Rhodium mōlēs vincere gaudet opus.

flecte viās hāc quā madidī sunt tēcta Lyaeī

et Cybelēs pictō stat Corybante tholus.

prōtinus ā laevā clārī tibi fronte Penātēs

ātriaque excelsae sunt adeunda domūs:

hanc pete; nē metuās fastūs līmenque superbum.

nūlla magis tōtō iānua poste patet,

nec propior quam Phoebus amet doctaeque sorōrēs.

sī dīcet “quārē nōn tamen ipse venit?”,

sīc licet excūsēs “quia quāliacumque leguntur

ista, salūtātor scrībere nōn potuit.”

71

laevia sex cyathīs, septem iūstīna bibātur,

quīnque Lycis, Lȳdē quattuor, Īda tribus.

omnis ab īnfūsō numerētur amīca Falernō,

et quia nūlla venit, tū mihi, Somne, venī.

73

nūllus in urbe fuit tōtā quī tangere vellet

uxōrem grātīs, Caeciliāne, tuam,

dum licuit: sed nunc positīs custōdibus ingēns

turba futūtōrum est: ingeniōsus homo es.

74

moechus erat: poterās tamen hoc tū, Paula, negāre.

ecce, vir est: numquid, Paula, negāre potes?

75

dīmidium dōnāre Linō quam crēdere tōtum

quī māvult, māvult perdere dīmidium.

76

ō mihi cūrārum pretium nōn vīle meārum,

Flacce, Antēnoreī spēs et alumne laris,

Pīeriōs differ cantūsque chorōsque sorōrum;

aes dabit ex istīs nūlla puella tibi.

quid petis ā Phoebō? nummōs habet arca Minervae;

haec sapit, haec omnēs fēnerat ūna deōs.

quid possunt hederae Bacchī dare? Pallados arbor

inclīnat variās pondere nigra comās.

praeter aquās Helicōn et serta lyrāsque deārum

nīl habet, et magnum sed perināne “sophōs!”

quid tibi cum Cirrhā? quid cum Permesside nūdā?

Rōmānum propius dīvitiusque forum est.

illīc aera sonant: at circum pulpita nostra

et sterilēs cathedrās bāsia sōla crepant.

78

indignās premeret pestis cum tābida faucēs

inque ipsōs vultūs serperet ātra luēs,

siccīs ipse genīs flentēs hortātus amīcōs

dēcrēvit Stygiōs Fēstus adīre lacūs.

nec tamen obscūrō pia polluit ōra venēnō

aut torsit lentā trīstia fāta famē,

sānctam Rōmānā vītam sed morte perēgit

dīmīsitque animam nōbiliōre rogō.

hanc mortem fātīs magnī praeferre Catōnis

fāma potest: huius Caesar amīcus erat.

79

semper agis causās et rēs agis, Attale, semper:

est, nōn est quod agās, Attale, semper agis.

sī rēs et causae dēsunt, agis, Attale, mūlās.

Attale, nē quod agās dēsit, agās animam.

80

sportula, Cāne, tibī suprēmā nocte petīta est.

occīdit, putŏ, tē, Cāne, quod ūna fuit.

81

ā servō scīs tē genitum blandēque fatēris,

cum dīcis dominum, Sōsibiāne, patrem.

83

ōs et labra tibī lingit, Manneia, catellus:

nōn mīror, merdās sī libet ēsse canī.

85

vēnderet excultōs collēs cum praeco facētus

atque suburbānī iūgera pulchra solī,

“errat” aït “sīquis Mariō putat esse necesse

vēndere: nīl dēbet, fēnerat immo magis.”

“quae ratiō est igitur?” “servōs ibi perdidit omnēs

et pecus et frūctūs; nōn amat inde locum.”

quis faceret pretium nisi quī sua perdere vellet

omnia? sīc Mariō noxius haeret ager.

87

nē gravis hesternō fragrēs, Fescennia, vīnō,

pāstillōs Cosmī luxuriōsa vorās.

ista linunt dentēs iantācula, sed nihil obstant,

extrēmō ructus cum redit ā barathrō.

quid quod olet gravius mixtum diapasmate vīrus

atque duplex animae longius exit odor?

nōtās ergŏ nimis fraudēs dēprēnsaque fūrta

iam tollās et sīs ēbria simpliciter.

88

Alcime, quem raptum dominō crēscentibus annīs

Lābīcāna levī caespite vēlat humus,

accipe nōn Pariō nūtantia pondera saxō,

quae cinerī vānus dat ruitūra labor,

sed facilēs buxōs et opācās palmitis umbrās

quaeque virent lacrimīs rōscida prāta meīs

accipe, cāre puer, nostrī monimenta dolōris:

hic tibi perpetuō tempore vīvet honor.

cum mihi suprēmōs Lachesis pernēverit annōs,

nōn aliter cinerēs mando iacēre meōs.

90

quod numquam maribus iūnctam tē, Bassa, vidēbam

quodque tibī moechum fābula nūlla dabat,

omne sed officium circā tē semper obībat

turba tuī sexūs, nōn adeunte virō,

esse vidēbāris, fateor, Lūcrētia nōbīs:

at tū, prōh facinus, Bassa, futūtor erās.

inter sē geminōs audēs committere cunnōs

mentīturque virum prōdigiōsa Venus.

commenta es dignum Thēbānō aenigmate mōnstrum,

hīc ubi vir nōn est, ut sit adulterium.

91

cum tua nōn ēdās, carpis mea carmina, Laelī:

carpere vel nōlī nostra, vel ēde tua.

92

saepe mihi queritur nōn siccīs Cestos ocellīs,

tangī sē digitō, Māmuriāne, tuō.

nōn opus est digitō: tōtum tibi Ceston habētō,

sī dēst nīl aliud, Māmuriāne, tibi.

sed sī nec focus est nūdī nec sponda grabātī

nec curtus Chionēs Antiopēsve calix,

cerea sī pendet lumbīs et scrīpta lacerna

dīmidiāsque natēs Gallica paeda tegit,

pāsceris et nigrae sōlō nīdōre culīnae

et bibis immundam cum cane prōnus aquam,

nōn cūlum — neque enim est cūlus quī nōn cacat ōlim —

sed fodiam digitō quī superest oculum.

nec mē zēlotypum nec dīxeris esse malignum.

dēnique pēdīcā, Māmuriāne, satur.

93

Fābriciō iūnctus fīdō requiēscit Aquīnus,

quī prior Ēlysiās gaudet adīsse domōs.

āra duplex prīmī testātur mūnera pīlī:

plūs tamen est, titulō quod breviōre legis:

“iūnctus uterque sacrō laudātae foedere vītae,

fāmaque quod rārō nōvit, amīcus erat.”

95

quod clāmās semper, quod agentibus obstrepis, Aelī,

nōn facis hoc grātīs: accipis, ut taceās.

97

cum clāmant omnēs, loqueris tunc, Naevole, tantum,

et tē patrōnum causidicumque putās.

hāc ratiōne potest nēmō nōn esse disertus.

ecce, tacent omnēs: Naevole, dīc aliquid.

98

lītigat et podagrā Diodōrus, Flacce, labōrat.

sed nīl patrōnō porrigit: haec cheragra est.

100

mammās atque tatās habet Āfra, sed ipsa tatārum

dīcī et mammārum maxima mamma potest.

101

illa manus quondam studiōrum fīda meōrum

et fēlīx dominō nōtaque Caesaribus,

dēstituit prīmōs viridis Dēmētrius annōs:

quārta tribus lustrīs addita messis erat.

nē tamen ad Stygiās famulus dēscenderet umbrās,

ūreret implicitum cum scelerāta luēs,

cāvimus et dominī iūs omne remīsimus aegrō:

mūnere dignus erat convaluisse meō.

sēnsit dēficiēns sua praemia mēque patrōnum

dīxit ad īnfernās līber itūrus aquās.

103

“sī dederint superī deciēs mihi mīlia centum”

dīcēbās nōndum, Scaevola, iūstus eques,

“quāliter ō vīvam, quam largē quamque beātē!”

rīsērunt facilēs et tribuēre deī.

sordidior multō post hoc toga, paenula peior,

calceus est sartā terque quaterque cute;

dēque decem plūrēs semper servantur olīvae,

explicat et cēnās ūnica mēnsa duās,

et Veientānī bibitur faex crassa rubellī,

asse cicer tepidum cōnstat et asse Venus.

in iūs, ō fallāx atque īnfitiātor, eāmus:

aut vīve aut deciēs, Scaevola, redde deīs.

105

in Nōmentānīs, Ovidī, quod nāscitur arvīs,

accēpit quotiēns tempora longa, merum

exuit annōsā mōrēs nōmenque senectā,

et quicquid voluit testa vocātur anus.

107

saepe mihi dīcis, Lūcī cārissime Iūlī,

“scrībe aliquid magnum: dēsidiōsus homo es.”

ōtia dā nōbīs, sed quālia fēcerat ōlim

Maecēnās Flaccō Vergiliōque suō:

condere vīctūrās temptem per saecula cūrās

et nōmen flammīs ēripuisse meum.

in sterilēs nōlunt campōs iuga ferre iuvencī:

pingue solum lassat, sed iuvat ipse labor.

108

est tibi, sitque precor multōs crēscatque per annōs,

pulchra quidem, vērum Trānstiberīna domus;

at mea Vīpsānās spectant cēnācula laurūs.

factus in hāc ego sum iam regiōne senex.

migrandum est, ut māne domī tē, Galle, salūtem:

est tantī, vel sī longius illa foret.

sed tibi nōn multum est ūnum sī praesto togātum:

multum est, hunc ūnum sī mihi, Galle, negō.

ipse salūtābō decimā tē saepius hōrā:

māne tibī prō mē dīcet havēre liber.

110

scrībere mē quereris, Vēlōx, epigrammata longa.

ipse nihil scrībis: tū breviōra facis.

111

cum tibi sit sophiae pār fāma et cūra deōrum,

ingeniō pietās nec minor ipsa tuō,

ignōrat meritīs dare mūnera quī tibi librum

et quī mīrātur, Rēgule, tūra darī.

112

cum tē nōn nōssem, dominum rēgemque vocābam;

nunc bene tē nōvī: iam mihi Prīscus eris.

114

hōs tibi vīcīnōs, Faustīne, Telesphorus hortōs

Faenius et breve rūs ūdaque prāta tenet.

condidit hīc nātae cinerēs nōmenque sacrāvit

quod legis Antullae, dignior ipse legī.

ad Stygiās aequum fuerat pater īsset ut umbrās:

quod quia nōn licuit, vīvat, ut ossa colat.

116

hoc nemus aeternō cinerum sacrāvit honōrī

Faenius et cultī iūgera pulchra solī.

hōc tegitur cito rapta suīs Antulla sepulcrō,

hōc erit Antullae mixtus uterque parēns.

sī cupit hunc aliquis, moneō nē spēret agellum:

perpetuō dominīs serviet iste suīs.

118

cui lēgisse satis nōn est epigrammata centum,

nīl illī satis est, Caediciāne, malī.